-Ta choroba nie przeszkadza mi żyć. Śpiewam i tańczę, uczę się grać na gitarze. Skończyłam liceum ogólnokształcące i trzy kierunki w szkole policealnej. Chcę pracować. Chcę, żeby wszyscy zobaczyli, że można – mówiła Dominika z zespołem Downa w Katowicach, w czasie spotkania informacyjno-konsultacyjnego zorganizowanego przez MEN i Kuratorium Oświaty. Ministerstwo Edukacji Narodowej we współpracy z Europejską Agencją do spraw Specjalnych Potrzeb i Edukacji Włączającej realizuje – w ramach Programu Wsparcia Reform Strukturalnych Komisji Europejskiej – projekt „Wspieranie podnoszenia jakości edukacji włączającej w Polsce”.
– Europejska Agencja jest organizacją, która współpracuje z 31 krajami. Możemy mówić o podejściu opartym na wartościach. Różnice między uczniami to coś pozytywnego, to wyzwanie, a nie problem, to wyzwanie, które może sprawić, że nasze szkoły staną się bardziej elastyczne. Chodzi o to, żeby wdrażać kompetencje społeczne, aby każdy czuł się częścią społeczności, częścią szkoły, w której się uczy – mówiła Amanda Watkins z Europejskiej Agencji.
13 lutego 2020 r w CINiB-ie spotkali się uczniowie, rodzice, nauczyciele, dyrektorzy, pracownicy naukowi Uniwersytetu Śląskiego, samorządowcy, wizytatorzy, którzy w obecności przedstawicieli Komisji Europejskiej, Europejskiej Agencji, Ministerstwa Edukacji Narodowej dyskutowali na temat edukacji włączającej w naszym kraju. Przedstawione zostały również Wyzwania i dobre praktyki w regionie w zakresie edukacji włączającej w kontekście rekomendacji sformułowanych w 1 fazie realizacji projektu. Amanda Watkins omówiła projekt założeń zmian legislacyjnych służących podniesieniu jakości edukacji włączającej w Polsce.
Wicekurator Oświaty Jacek Szczotka podkreślił, jak ważną rolę w edukacji włączającej odgrywają nauczyciele, specjaliści pracujący z uczniami zarówno pełnosprawnymi, jak i niepełnosprawnymi. Wszyscy uczestnicy procesu edukacyjnego powinni stale pracować nad swoimi postawami wobec uczniów z niepełnosprawnością, tak samo jak zmienia się społeczny obraz niepełnosprawności, z segregacyjnej, wykluczającej, na włączającą. Niezwykle istotne są tutaj nie tylko postawy, ale także kompetencje nauczycieli, wszystkich nauczycieli, nie tylko pedagogów specjalnych. – Naszym celem jest podniesienie jakości kształcenia wszystkich dzieci, które wspólnie uczą się w przedszkolach, szkołach ogólnodostępnych, które mają zróżnicowane potrzeby edukacyjne. Edukacja włączająca to nie jest edukacja wybranej grupy dzieci z pełnosprawnymi rówieśnikami, tylko edukacja która zapewnia wszystkim dzieciom możliwości rozwoju, wysokie efekty kształcenia i przede wszystkim włączenie społeczne – mówiła radca generalny w MEN Elżbieta Neroj.
W województwie śląskim do przedszkoli, szkół, placówek uczęszcza blisko 28 tys. uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego z uwagi na różnego rodzaju niepełnosprawności. Są wśród nich uczniowie niewidomi, niedowidzący, niesłyszący, słabosłyszący, uczniowie z niepełnosprawnością intelektualną, niepełnosprawnością ruchową w tym z afazją, z autyzmem w tym z zespołem Aspergera. Wielu ma orzeczenia o niepełnosprawnościach sprzężonych. Niektórzy uczęszczają do szkół specjalnych, ale zdecydowana większość uczniów objętych kształceniem specjalnym (ponad 21 tys.) uczy się zgodnie z decyzją rodziców w szkołach ogólnodostępnych, w tym w oddziałach integracyjnych.
– Edukacja włączająca korzystna jest przede wszystkim z tego powodu, że przełamuje pewne bariery, przede wszystkim mentalne. Nasze dzieci chcą być kochane, chcą być akceptowane, chcą chodzić na basen, chcą się bawić z dzieciakami na podwórku, na szkolnym boisku. Czy są to specjalne potrzeby? Nie, takie potrzeby ma każde dziecko. Dzieci niepełnosprawne mają takie same potrzeby, jak inne dzieci, niezależnie od tego, czy mają dysfunkcję ruchową, czy niepełnosprawność intelektualną, czy są pełnosprawne – mówił tato dwunastoletniego Kostka.
Edukacja włączająca rozumiana jest jako podejście w procesie kształcenia i wychowania, którego cel to zwiększanie szans edukacyjnych wszystkich osób uczących się poprzez zapewnianie im warunków do rozwijania indywidualnego potencjału, tak by w przyszłości umożliwić im pełnię rozwoju osobistego na miarę swoich możliwości oraz włączenie w życie społeczne. Tak rozumiana edukacja jest nastawiona na dostosowanie warunków nauki i organizacji kształcenia do potrzeb i możliwości każdego ucznia jako pełnoprawnego uczestnika procesu kształcenia.
