Minister Edukacji Narodowej Anna Zalewska ogłosiła 1 października Ogólnopolskim Dniem Tornistra. Jest to akcja edukacyjna MEN, która inauguruje projekt mający na celu zapobieganie zjawisku noszenia przez uczniów zbyt ciężkich plecaków.
1 października w woj. śląskim, podobnie jak w całym kraju, odbyła się inauguracja Miesiąca ważenia tornistrów. Jest to akcja edukacyjna zainicjowana przez Minister Edukacji Narodowej Annę Zalewską, realizowana przez inspekcję sanitarną z udziałem przedstawicieli kuratoriów oświaty. Badania przeprowadzane w 2016 roku przez GIS w blisko 700 szkołach wykazały, że wysoki odsetek uczniów nosi „ponadnormatywne” tornistry. Nadmierne przeciążenie tornistrów dotyczy uczniów klas I-III szkół podstawowych, gdzie 58% uczniów nosi ekwipunek przekraczający 10% masy ciała, a 17% aż 15% masy ciała. Poważnym problemem jest przeciążenie tornistrów pierwszoklasistów, gdzie w 2016 r. stwierdzono 10% przekroczenie masy ciała u 65% uczniów i 21% przekroczenie masy ciała u 15% uczniów klas pierwszych (źródło: http://www.wsse.katowice.pl/).
Śląski Kurator Oświaty Urszula Bauer wraz ze Śląskim Państwowym Wojewódzkim Inspektorem Sanitarnym lek. med. Urszulą Menderą-Bożek odwiedziły w poniedziałek Szkołę Podstawową nr 58 z Oddziałami Integracyjnymi im. Marii Dąbrowskiej w Katowicach. 1 października w akcji ważenia tornistrów w Szkole Podstawowej nr 1 im. Królowej Jadwigi w Łodygowicach uczestniczył Wicekurator Oświaty Jacek Szczotka, w Szkole Podstawowej nr 17 im. S. Ligonia w Żorach – Wicekurator Oświaty Dariusz Domański, a w Szkole Podstawowej nr 1 im. Ludwika Holesza w Świerklanach – Dyrektor Delegatury w Rybniku Alicja Bartkowiak, Zastępca Dyrektora Grażyna Bagińska – Rojek.
Przedstawiciele inspekcji sanitarnej i pielęgniarka szkolna ważyli tornistry uczniów kilkunastu szkół, klas od I do VIII. Okazało się, że np. w klasie II, przy tym samym planie lekcji, ciężar tornistrów wynosił od 2,60 do 4,60. Dlaczego? Wpływ na to ma zarówno ciężar pustego tornistra, jak i jego zawartość. Oczywiście należy pamiętać, że ciężar plecaka, który uczeń nosi, jest ściśle powiązany z jego wagą: zgodnie z zaleceniami Głównego Inspektoratu Sanitarnego, waga tornistra nie powinna przekraczać 10-15% masy ciała dziecka. We wspomnianej klasie żaden plecak nie przekroczył normy 15% masy ciała, ale to nie oznacza, że tornistry nie mogłyby być lżejsze. W innej klasie II, w innej szkole, przy tym samym planie lekcji, najlżejszy tornister ważył wraz z zawartością 2,82, najcięższy aż 6,74 kg. W tej klasie przekroczenie 15% normy noszonego ciężaru dotyczyło trojga dzieci.
W czasie rozmowy ze Śląskim Kuratorem Oświaty Urszulą Bauer, Wicekuratorami, pracownikami Kuratorium, inspekcji sanitarnej uczniowie mówili, że noszą w plecakach również podręczniki do tych zajęć, których nie mają w danym dniu. Niektórzy uczniowie pakowali książki „na wszelki wypadek”, ponieważ mogą się przydać. Inni przyznawali, że pakują się raz w tygodniu, w niedzielę, na cały tydzień. Są i tacy, którzy noszą książki w plecakach, mimo że w czasie lekcji nauczyciel korzysta z wersji elektronicznej podręcznika. Dziewczynki mówiły, że mają ze sobą pamiętniki, zdjęcia, albumy, zbiory naklejek.
W Szkole Podstawowej nr 58 w Katowicach wszyscy uczniowie mają zapewnioną możliwość pozostawiania podręczników i innych materiałów w szafkach i wielu z tej możliwości korzysta. Nie bez znaczenia jest również ciężar pojemników na picie. Uczniowie SP 58 mają nieograniczony dostęp do wody pitnej, więc nie muszą nosić w plecakach pojemników z piciem. A jednak w jednym z najcięższych plecaków – jak wynika z rozmowy z uczniem – znajdowały się dwie butelki z napojami.
Należy również pamiętać – na co zwróciła uwagę Minister Anna Zalewska – że nauczyciele przy realizowaniu podstawy programowej nie muszą korzystać z tradycyjnych podręczników. Warto, aby korzystali z zasobów internetu, w tym m.in. bezpłatnych materiałów edukacyjnych, a także e-podręczników, z których można korzystać podczas zajęć. W SP 58 w Katowicach rodzice mają loginy i hasła do elektronicznych wersji podręczników, niektórzy uczniowie jednak przyznają, że wolą korzystać z wersji papierowej.
Kształtowanie prawidłowej postawy ciała jest jednym z warunków właściwego rozwoju fizycznego dziecka. Ciężkie tornistry mogą przyczynić się do niewłaściwej postawy, bólów kręgosłupa, zmniejszenia pojemności płuc. Cel Ogólnopolskiego Dnia Tornistra to zwrócenie uwagi na edukację prozdrowotną ukierunkowaną na profilaktykę wad postawy. Według wytycznych Głównego Inspektoratu Sanitarnego tornister powinien posiadać ergonomiczną, odpowiednio usztywnioną ściankę przylegającą do pleców, a jego ciężar – być rozłożony symetrycznie. Cięższe rzeczy należy umieścić na dnie, a lżejsze – wyżej. Zaleca się, by tornister miał równe, szerokie szelki, których długość umożliwi uczniowi jego swobodne wkładanie i zdejmowanie, jednocześnie zapewniając jak najlepsze przyleganie plecaka do pleców. Doradza się również dodatkowe zapięcie spinające szelki z przodu klatki piersiowej. Tornister należy nosić na obu ramionach.
W październiku w 106 wybranych szkołach podstawowych w woj. śląskim pracownicy inspekcji sanitarnej przeprowadzą badania ciężaru tornistrów. Zachęcamy wszystkie szkoły do włączenia się w działania na rzecz lżejszego tornistra. Prosimy o informowanie o podejmowanych inicjatywach na adres sekretariat_re@kuratorium.katowice.pl Najciekawsze inicjatywy będziemy zamieszczać na naszej stronie internetowej.
- Wskazówki dla dyrektora
- Wskazówki dla nauczyciela
- Wskazówki dla rodzica
- Wskazówki dla ucznia
- Zalecenie GIS
